Umm Hudaifa, người vợ đầu tiên của tên trùm IS quá cố Abu Bakr al-Baghdadi, hiện đang ở tù ở Iraq. Ảnh BBC
Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi từ nhà tù, góa phụ của thủ lĩnh nhóm Nhà nước Hồi giáo đã chia sẻ câu chuyện của bà về cuộc đời làm vợ của một tên trùm khủng bố. Umm Hudaifa là vợ đầu tiên của Abu Bakr al-Baghdadi và kết hôn với ông ta khi hắn đóng vai trò là giám sát cai trị tàn bạo của nhóm Hồi giáo Tự xưng (IS) đối với phần lớn Syria và Iraq. Hiện bà này đang bị giam trong một nhà tù ở Iraq để điều tra về các tội liên quan đến khủng bố.
Chỉ biết chồng là trùm khủng bố qua ti vi
Vào mùa hè năm 2014, Umm Hudaifa đang sống cùng chồng ở Raqqa, thành trì lúc bấy giờ của IS ở Syria. Là thủ lĩnh bị truy nã của nhóm thánh chiến cực đoan, Abu Bakr al-Baghdadi thường dành thời gian ở những địa điểm khác và trong một lần đó, hắn đã cử lính canh đến nhà bí mật đón hai đứa con trai nhỏ của họ. Umm Hudaifa kể lại, người chồng lúc đó nói với bà rằng, họ đang tổ chức một chuyến đi để dạy bơi cho các cậu bé.
Thời điểm đó trong nhà chỉ có một chiếc tivi mà Umm Hudaifa thường lén chồng xem mỗi khi hắn vắng nhà. “Tôi thường bật ti vi lên khi anh ấy không có ở nhà”, Umm Hudaifa nói và giải thích cho lý do bà bị tách biệt khỏi thế giới và người chồng không cho bà xem tivi hay sử dụng bất kỳ công nghệ nào khác, chẳng hạn như điện thoại di động, kể từ năm 2007.
Vài ngày sau khi lính canh bắt bọn trẻ, Umm Hudaifa đã bật tivi và nhận được “một bất ngờ lớn”. Umm Hudaifa nhìn thấy chồng mình đang phát biểu tại Nhà thờ Hồi giáo vĩ đại al-Nuri ở thành phố Mosul phía bắc Iraq, lần đầu tiên thể hiện mình là người đứng đầu tổ chức Hồi giáo tự xưng. Chỉ vài tuần sau khi các chiến binh của hắn ta nắm quyền kiểm soát khu vực.
Đoạn phim ghi lại cảnh al-Baghdadi xuất hiện trước công chúng lần đầu tiên sau nhiều năm, với bộ râu dài, mặc áo choàng đen và yêu cầu người Hồi giáo trung thành, đã được khắp thế giới xem và đánh dấu thời điểm quan trọng đối với IS khi chúng càn quét khắp Iraq và Syria.
Umm Hudaifa cho biết bà bị sốc khi biết các con trai của mình đến Mosul cùng chồng thay vì học bơi ở sông Euphrates.
Umm Hudaifa mô tả khung cảnh trong nhà tù đông đúc ở thủ đô Baghdad của Iraq, nơi bà đang bị giam giữ trong khi chính quyền Iraq điều tra vai trò của bà trong IS và tội ác của nhóm này. Các tù nhân ở đây bị cáo buộc nhiều tội danh khác nhau, bao gồm sử dụng ma túy và mại dâm, được di chuyển xung quanh nhà tù …
Phóng viên BBC đã tìm một chỗ yên tĩnh trong thư viện và nói chuyện gần hai tiếng đồng hồ. Trong cuộc trò chuyện của phóng viên BBC, Umm Hudaifa kể rằng mình là một nạn nhân cố gắng trốn thoát khỏi chồng và phủ nhận mình có liên quan đến bất kỳ hoạt động tàn bạo nào của IS.
Điều này hoàn toàn trái ngược với cách Umm Hudaifa được mô tả trong một phiên tòa do người Yazidis bị các thành viên IS bắt cóc và hãm hiếp – họ cáo buộc Umm Hudaifa thông đồng trong việc bắt cóc các cô gái và phụ nữ làm nô lệ tình dục.
Trong suốt cuộc phỏng vấn của BBC, Umm Hudaifa không hề ngẩng đầu lên dù chỉ một lần. Umm Hudaifa mặc đồ đen và chỉ để lộ một phần khuôn mặt, kéo dài đến tận dưới mũi.
Umm Hudaifa sinh năm 1976 trong một gia đình Iraq bảo thủ và năm 1999 bà kết hôn với Ibrahim Awad al-Badri, sau này được biết đến với biệt danh Abu Bakr al-Baghdadi.
Tên trùm al-Baghdadi lúc đó đã học xong Sharia (luật Hồi giáo), tại Đại học Baghdad và Umm Hudaifa nói vào thời điểm đó hắn ta “tôn giáo nhưng không cực đoan… và có tư tưởng cởi mở”.
Sau đó, vào năm 2004, một năm sau cuộc xâm lược Iraq do Mỹ dẫn đầu, lực lượng Mỹ đã bắt giữ al-Baghdadi và giam giữ ông ta tại trung tâm giam giữ ở Camp Bucca ở miền nam trong khoảng một năm, cùng với nhiều người đàn ông khác sẽ trở thành những nhân vật cấp cao của IS và các nhóm thánh chiến khác.
Trong những năm sau khi được trả tự do, Umm Hudaifa khẳng định al-Baghdadi đã thay đổi: “Anh ấy trở nên nóng tính và dễ bộc phát cơn giận dữ”, Umm Hudaifa kể lại.
Những người khác biết al-Baghdadi nói rằng hắn có liên quan đến al-Qaeda trước thời gian ở Bucca, nhưng đối với Umm Hudaifa, điều đó đánh dấu bước ngoặt khiến hắn ngày càng trở nên cực đoan.
“Anh ấy bắt đầu gặp vấn đề về tâm lý”, Umm Hudaifa nói. Khi bà hỏi tại sao, hắn ta nói với Umm Hudaifa rằng “hắn ta đã tiếp xúc với điều gì đó mà bà không thể hiểu được”.
Umm Hudaifa tin rằng mặc dù al -Baghdadi không nói rõ ràng như vậy nhưng “trong thời gian bị giam giữ, hắn ta đã bị tra tấn tình dục”. Những bức ảnh từ một nhà tù khác do Mỹ điều hành ở Iraq, Abu Ghraib, được đưa ra ánh sáng năm đó cho thấy các tù nhân bị buộc phải mô phỏng hành vi tình dục và thực hiện các tư thế bẩn thỉu.
Umm Hudaifa nói rằng bà bắt đầu tự hỏi liệu hắn ta có thuộc một nhóm chiến binh hay không. “Tôi thường lục soát quần áo của anh ấy khi anh ấy về nhà, khi anh ấy đi tắm hoặc khi anh ấy đi ngủ. Tôi thậm chí còn tìm kiếm trên cơ thể anh ấy những vết bầm tím hoặc vết thương… Tôi rất bối rối, nhưng không tìm thấy gì cả”, Umm Hudaifa nói.
“Hồi đó tôi đã nói với anh ấy rằng ‘Anh đã đi lạc lối rồi’… điều đó khiến anh ấy nổi cơn thịnh nộ”, Umm Hudaifa cho biết.
Umm Hudaifa mô tả việc họ thường xuyên chuyển nhà, sử dụng danh tính giả và chồng bà cưới người vợ thứ hai. Umm Hudaifa nói rằng bà đã yêu cầu ly hôn nhưng bà không đồng ý với điều kiện của hắn ta là buộc bà phải từ bỏ con cái của họ, vì vậy bà đã phải lựa chọn ở lại.
Khi Iraq rơi vào cuộc chiến tranh giáo phái đẫm máu kéo dài từ năm 2006 đến năm 2008, Umm Hudaifa không còn nghi ngờ gì về việc chồng mình có liên quan đến các nhóm thánh chiến dòng Sunni. Năm 2010, hắn ta trở thành thủ lĩnh của Nhà nước Hồi giáo Iraq – được thành lập vào năm 2006, đây là một nhóm bảo trợ của các tổ chức thánh chiến Iraq.
Umm Hudaifa nói: “Chúng tôi chuyển đến vùng nông thôn Idlib ở Syria vào tháng 1 năm 2012 và ở đó tôi hoàn toàn hiểu rõ rằng anh ấy là một tên trùm”.
Nhà nước Hồi giáo Iraq là một trong những nhóm sau này đã hợp lực để thành lập nhóm Nhà nước Hồi giáo rộng lớn hơn và tuyên bố thành lập một Nhà nước Hồi giáo tự xưng hai năm sau đó.
Vào thời điểm đó, Umm Hudaifa nói rằng al Baghdadi bắt đầu mặc váy của người Afghanistan, để râu và mang theo một khẩu súng lục.
Khi tình hình an ninh xấu đi ở tây bắc Syria trong cuộc nội chiến ở nước này, họ đã di chuyển về phía đông tới thành phố Raqqa, nơi sau này được coi là thủ đô trên thực tế của IS. Đây là nơi Umm Hudaifa đang sống khi nhìn thấy chồng mình trên tivi.
Phần đời tù tội
Một nhóm điều tra của Liên Hợp Quốc báo cáo rằng họ đã tìm thấy bằng chứng cho thấy IS đã phạm tội diệt chủng đối với người thiểu số Yazidi ở Iraq và nhóm này đã thực hiện các tội ác chống lại loài người bao gồm giết người, tra tấn, bắt cóc và bắt làm nô lệ.
IS đã phát sóng hành động tàn bạo của mình, bao gồm cả việc chặt đầu con tin và thiêu sống một phi công Jordan, trên mạng xã hội.
Trong một vụ việc khét tiếng khác, IS đã tàn sát khoảng 1.700 lính Iraq tập sự là người Shia khi họ trở về từ căn cứ quân sự Speicher ở phía bắc Baghdad về thành phố quê hương của họ.
Umm Hudaifa nói rằng bà đã tỏ thái độ thách thức chồng mình về việc tay hắn ta dính “máu của những người vô tội” và nói với hắn ta rằng “theo luật Hồi giáo, có những điều khác có thể được thực hiện, như hướng dẫn họ ăn năn”.
Umm Hudaifa mô tả cách chồng bà từng liên lạc với các thủ lĩnh IS trên máy tính xách tay của hắn ta. Al- Baghdadi luôn khóa máy tính trong một chiếc cặp. Umm Hudaifa nói: “Tôi đã cố gắng đột nhập vào nó để tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra, nhưng tôi không rành về công nghệ và các yêu cầu về mật mã khiến bà gần như tuyệt vọng”.
Umm Hudaifa nói rằng bà đã cố gắng trốn thoát, nhưng những người có vũ trang ở trạm kiểm soát đã từ chối cho bà đi qua và ép buộc bà phải quay trở lại.
Umm Hudaifa nói về chồng mình rằng theo như bà biết thì người đàn ông này không tham gia vào bất kỳ cuộc chiến hay trận chiến nào và hắn ta đã ở Raqqa khi IS nắm quyền kiểm soát Mosul – sau đó hắn đã đến Mosul để tham gia các màn ‘đấu khẩu’.
Sau đó, al-Baghdadi gả cô con gái Umaima 12 tuổi của họ cho một người bạn là Mansour, người được giao nhiệm vụ lo liệu công việc của gia đình. Umm Hudaifa nói rằng bà đã cố gắng ngăn cản nhưng bị phớt lờ.
Một nguồn tin an ninh Iraq nói với phóng viên BBC rằng, Umaima đã từng kết hôn một lần vào năm 8 tuổi với một phát ngôn viên của IS người Syria. Tuy nhiên, nguồn tin cho biết cuộc hôn nhân đầu tiên được sắp xếp để người đàn ông có thể vào nhà khi al-Baghdadi đi vắng và mối quan hệ đó không hề mang tính tình dục.
Sau đó vào tháng 8 năm 2014, Umm Hudaifa sinh một cô con gái khác là Nasiba, bị dị tật tim bẩm sinh. Điều này trùng hợp với việc Mansour đưa 9 cô gái và phụ nữ Yazidi đến nhà. Độ tuổi của họ dao động từ 9 đến khoảng 30.
Họ chỉ là một số ít trong hàng nghìn phụ nữ và trẻ em Yazidi bị IS bắt làm nô lệ – hàng nghìn người khác đã bị giết. Umm Hudaifa cho biết bà bị sốc và “cảm thấy xấu hổ”.
Có hai cô gái trẻ trong nhóm, là Samar và Zena (không phải tên thật của họ). Umm Hudaifa khẳng định họ chỉ ở trong nhà bà ở Raqqa vài ngày trước khi chuyển đi. Nhưng sau đó gia đình chuyển đến Mosul và Samar xuất hiện trở lại, ở với họ khoảng hai tháng.
Phóng viên BBC lần theo dấu vết của cha Samar là Hamid, người đã rơi nước mắt nhớ lại khoảnh khắc cô ấy bị bắt. Anh ta nói rằng anh ta có hai người vợ và họ cùng với 26 đứa con của anh ta, hai anh trai và gia đình của họ đều bị bắt cóc từ thị trấn Khansour ở Sinjar. Anh ta trốn vào ngọn núi gần đó.
Sáu người con của Hamid, trong đó có Samar vẫn đang mất tích. Một số trở về sau khi trả tiền chuộc và những người khác trở về nhà sau khi khu vực họ bị giam giữ được giải phóng.
Cô gái còn lại là Zena, là cháu gái của Hamid và được cho là đang mắc kẹt ở miền bắc Syria. Em gái của Zena là Soad, không đích thân gặp Umm Hudaifa nhưng cũng bị bắt làm nô lệ, cưỡng hiếp và bán 7 lần.
Hamid và Soad đã đệ đơn kiện dân sự chống lại Umm Hudaifa vì tội thông đồng trong vụ bắt cóc và bắt các cô gái Yazidi làm nô lệ. Họ không tin Umm Hudaifa vô tội và đang kêu gọi án tử hình.
“Bà ta phải chịu trách nhiệm về mọi thứ. Bà ấy đã lựa chọn – người này phục vụ bà ấy, người kia phục vụ chồng bà ấy… và chị gái tôi là một trong những cô gái đó”, Soad nói dựa trên lời khai của những nạn nhân khác đã trở về nhà. “Bà ta là vợ của tên tội phạm Abu Bakr al-Baghdadi và bà ta cũng là tội phạm giống như hắn”, Soad nói.
Phóng viên BBC đã phát đoạn ghi âm cuộc phỏng vấn của Umm Hudaifa với Soad và Umm Hudaifa nói: “Tôi không phủ nhận rằng chồng tôi là tội phạm,” nhưng nói thêm rằng bà “rất xin lỗi vì những gì đã xảy ra với họ” và phủ nhận những cáo buộc nhắm vào bà.
Umm Hudaifa kể rằng không lâu sau, vào tháng 1 năm 2015, bà gặp nhanh nhân viên cứu trợ người Mỹ bị bắt cóc có tên là Kayla Mueller, người bị bắt làm con tin trong 18 tháng và chết trong khi bị giam cầm.
Tình tiết xung quanh cái chết của Kayla vẫn chưa được xác định – vào thời điểm đó IS tuyên bố cô đã bị giết bởi một cuộc không kích của Jordan, nhưng Mỹ luôn phản bác điều này và một nguồn tin an ninh Iraq hiện cho chúng tôi biết cô đã bị IS giết.
Năm 2019, lực lượng Mỹ đã đột kích vào nơi al-Baghdadi và đang ẩn náu ở tây bắc Syria cùng một số người thân của hắn. Baghdadi đã cho nổ áo vest chứa chất nổ khi bị dồn vào đường hầm, giết chết chính mình và hai đứa con, trong khi hai trong số 4 người vợ của hắn thiệt mạng trong một cuộc đấu súng.
Tuy nhiên, Umm Hudaifa không có ở đó – bà đã sống ở Thổ Nhĩ Kỳ dưới tên giả và bị bắt vào năm 2018. Umm Hudaifa bị đưa trở lại Iraq vào tháng 2 năm nay, nơi bà bị giam trong tù trong khi chính quyền điều tra vai trò của bà trong IS.
Con gái lớn Umaima của Umm Hudaifa cũng đang ở tù cùng bà, trong khi Fatima khoảng 12 tuổi đang ở trong trại giam thanh thiếu niên. Một trong những người con trai của bà đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Nga ở Syria gần Homs, một người khác chết cùng cha trong đường hầm và cậu bé út đang ở trại trẻ mồ côi.
Kết thúc cuộc trò chuyện với phóng viên BBC, Umm Hudaifa ngẩng đầu lên để lộ toàn bộ khuôn mặt của bà ấy nhưng biểu cảm của bà không để lộ điều gì. Khi nhân viên tình báo dẫn Umm Hudaifa đi, bà cầu xin thêm thông tin về những đứa con út của mình. Và bây giờ, trở lại phòng giam, Umm Hudaifa phải chờ xem liệu mình có phải đối mặt với cáo buộc hình sự hay không.
Leave a Reply